ÇİPLİ KAFA KÂĞIDIM…

Henüz ulaşmadı ama gözüm postacıda, yeni tanımıyla kuryede…
Neredeeen nereye…
Bir ülkenin vatandaşlarına devletçe verilen, kimlikleriyle kişisel durumlarını gösteren resmî belge...

Osmanlı’da Devleti Aliyye-i Osmaniyye Tezkiresi
Cumhuriyetin kurulmasından sonra hüviyet cüzdanı,
eski argo tanımıyla kafa kâğıdı, kafa koçanı,
avamda nüfus tezkeresi,
biraz daha yakın tarihte nüfus kâğıdı,
günümüzde yaygın olarak bilinen nüfus cüzdanı,
ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın onayladığı kanunla “nüfus cüzdanı” ibaresi artık “kimlik kartı” oldu…

TÜRKİYE CUMHURİYETİ KİMLİK KARTI

Osmanlı’dan günümüze gelişimine kısaca bir göz atalım.
1889'da "Sicilli Nüfus Ahali İdare-i Umumiyesi" adı verilen  kurum tarafından Osmanlı'nın ilk nüfus cüzdanı "Devlet-i Aliyye-i Osmaniyye Tezkiresi" adıyla dağıtılmış…
Verilen bu belgede, kişinin mesleği, siması, göz rengi ve boyuna ilişkin bilgiler de yer alıyormuş.
Birinci kısımda, "Derecat ve sınıfı askeriyesi", "Müteehhil ve zevcesi müteaddid olup  olmadığı", "Sanat ve sıfat ve hidmet ve intihap salahiyeti", "Milleti", "Tarih ve mahalli viladeti", "Validesi ismiyle mahall-i ikameti", "Pederi ismiyle mahall-i ikameti" ile "İsim ve şöhreti" ifadeleri yer almış.
Belgenin "Milleti" bölümünde kişinin dinine göre, "İslam", "Musevi" veya "Hristiyan" yazıyordu.

-BUGÜNKÜ GİBİ BİYOMETRİK FOTO TEKNOLOJİSİ OLMAYINCA-

"Sicil-i Nüfusa Kayıt Olunan Mahalli" ve "Eşkali" başlıklı ikinci bölümde ise kişinin "Nevi mesken", "Sokağı", "Mahalle ve karyesi", "Vilayeti", "Alameti farika-i sabite", "Sima", "Göz", "Boy" ile ilgili bilgileri kaydediliyordu.
Osmanlıca çizgili kağıda basılan ilk nüfus belgeleri, 24x24 cm ebadında  tek yapraktı.
Daha sonra Cumhuriyet'in kurulmasıyla 1927 yılındaki ilk nüfus sayımının ardından belgeler, 1928 yılında Osmanlıca ve 32 sayfa şeklinde oldu.
Bu belgede kişiye göre, "İş bu hüviyet cüzdanında isim ve şöhret ve hal ve sanatı muharrer olan ....bey/hanım, Türkiye Cumhuriyeti tabiiyyetini haiz olup, ol-suretle ceride-i nüfusda mukayyed olduğu müş'ir iş bu hüviyet cüzdanı ita kılındı" ifadeleri yer alıyordu.
Hüviyet Cüzdanı verilemediği durumlarda ise yerine geçen "İlm-ü haber" belgesi düzenleniyordu.
"Hüviyet Cüzdanı" daha sonraki yıllarda "Nüfus Hüviyet Cüzdanı" ismini aldı, yeni harflerle basıldı. 32 sayfa basılan bu belgenin ilk sayfalarında kişinin fotoğrafı ile "Aile ismi, yani lakap ve şöhreti", "Adı", "Babasının adı", "Anasının adı", “Doğum yeri" ve” Doğum tarihi" bilgileri yer aldı. İlerleyen yıllarda bu belgeye, "Soyadı" ile "Erkek mi Kadın mı" ifadesi eklendi.
Nüfus cüzdanları değerli kağıt niteliğine kavuşturularak 1963 yılında, yani benim Nüfus Hüvviyet Cüzdanı'ma kavuştuğum yılda, 210 Sayılı Değerli Kağıtlar Kanunu kapsamına alındı. 1928 yılında Latin alfabesinin kabulü ile nüfus cüzdanlarının yazımında Arap harfleri ve sayıları kaldırıldı.
Yapraklı nüfus cüzdanları, 1991 yılına kadar yürürlükte kaldı ancak 1 Haziran 1976'dan itibaren bunların yerine 10,9x7,8 cm ebatlarında kart şeklindeki nüfus cüzdanları basıldı.

-AY YILDIZ BİR SOLA DÖNDÜ BİR SAĞA-

"Türkiye Cumhuriyeti Nüfus Cüzdanı" adıyla "ay yıldızı" sola dönük olarak Merkez Bankası tarafından basılan belgenin ön yüzünde, kişinin adı ve soyadı, anne adı, baba adı, doğum yeri ve tarihi bilgilerinin yanı sıra "Medeni hali", "Kan grubu", "Dini" bilgisi de yer aldı.
Arka yüzündeki "Nüfusa kayıtlı olduğu yer" bölümüne ise "İl", "İlçe", Mahalle", "Köy", “Cilt No", “Sayfa No", “Kütük Sıra No", "Verildiği Nüfus İdaresi", "Veriliş Nedeni", "Cüzdan Kayıt No" ile "Veriliş Tarihi" bilgileri eklendi.
Erkeklerin nüfus cüzdanının arka bölümünde ise "Askerlik Cüzdan No" bilgisi yer aldı.
Nüfus cüzdanı, 3 Temmuz 1989'dan itibaren 9,5 x 7,1 cm ebatlarında, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından 'ay yıldızı' bu kez sağa dönük olarak basıldı. "Medeni hali", "Kan grubu", "Dini" bölümleri belgenin arka yüzünde yer aldı. "Askerlik Cüzdan No" bölümü ise belgeden kaldırıldı.
Nüfus cüzdanlarına T.C kimlik numarası ise ilk kez 2001 yılında eklendi.
"Çipli" kimlik kartları ise 14 Mart'ta pilot il Kırıkkale'de dağıtılmaya başlandı.

-ŞİMDİLİK 2,5 AYA GELİYOR-

Yeni yılla birlikte yeni kimlik kartlarımızı da alalım dedik. Ancak fazla talep ve ilgili portalin tıkanması dolayısıyla o günler nüfus ve vatandaşlık işlerinin elektronik ortamından bir türlü kimlik randevu talebi oluşturamadık.
12 Şubat 2017. EYOF dolayısıyla Erzurum’da resmi tatil vardı ama nüfus müdürlükleri mesai yapıyordu. Yoğunluğa maruz kalmayalım diye fırsat bu fırsat ailece dakiklik biyometrik fotoğraflarımızı aldık, eski nüfus cüzdanlarımızı ve istenen kişi başı 16 TL’lerimizi de cebimize koyarak Yakutiye Nüfus Müdürlüğü’ne gittik.
Parmak izlerimizle birlikte gerekli bilgilerimizi de elektronik birime dahil ettirerek işlemi tamamladık.
Ancak o gün bu gün henüz çipli kimlik kartıma ulaşamadım.
PTT dağıttığı için gözüm postacıda, yeni tanımlamasıyla kuryede. Evde de değilsek işin yoksa kurye ile iletişim kurmaya çalış.
Elimizdeki nüfus cüzdanları ebat olarak büyük; Günümüzde artık fazla nakit kullanılmadığı, millette de para kalmadığı içün, şimdiki para cüzdanları küçülerek kimlik cüzdanı ve de kredi kartları kabı olduğu içüün kredi kartı büyüklüğündeki çipli kimlik kartımı sabırsızlıkla bekliyorum.
Naçizane iki tavsiye,;
-Yeni ya da eski, kimlik kartınızı sakın kaybetmeyin, yenisinin gelişi en az iki aydan başlıyor…
-Sadece bir hatırlatma; 2005 tarihli Kabahatler Kanunu'nun kırkıncı maddesine göre, kamu görevlisine kimliğini bildirmeme kabahatini işleyen kişi hakkında 50 TL idari para cezası uygulanır. Kimliği belirlenemeyen kişi, cumhuriyet savcısına haber verilerek tutulur; kimliği açık bir şekilde anlaşılıncaya kadar gözaltına alınır ve gerekli görüldüğü takdirde tutuklanabilir. Bu para cezası sanırım son şekliyle 105 TL.
Sevgiyle kalın, kimliksiz kalmayın!
Hele de başında Türkiye Cumhuriyeti olmayan…